การบริบาลมารดาและทารกด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

ไม่รวม :                      การบริบาลสตรีที่ไม่ตั้งครรภ์  ไม่อยู่ในระยะหลังคลอด
การบริบาลเด็กที่อายุมากกว่า ๑ ปี
การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค

หมายเหตุ :     ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น   ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้


การบริบาลหญิงตั้งครรภ์ด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

900-77-00         การบริบาลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการนวด

900-77-01         การบริบาลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการประคบ

900-77-02         การบริบาลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการใช้ยาสมุนไพร

900-77-08         การบริบาลหญิงตั้งครรภ์ด้วยวิธีอื่น

900-77-09         การบริบาลหญิงตั้งครรภ์, ไม่ระบุวิธี

 

การบริบาลหญิงหลังคลอด
การดูแลมารดาหลังคลอดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย  ภายในระยะ ๓ เดือนหลังคลอด 

900-77-10         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการใช้ยาสมุนไพร
การดูแลมารดาหลังคลอดด้วยยาสมุนไพร  เพื่อขับน้ำคาวปลาในเรือนไฟ  ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว

900-77-11         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการรัดหน้าท้อง
การใช้ผ่าพันหน้าท้องในหญิงหลังคลอดบุตร  เพื่อพยุงหน้าท้องและมดลูกให้กระชับ

900-77-12         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการทับหม้อเกลือ
การประคบร้อนชนิดหนึ่ง  โดยใช้หม้อเกลือที่ทำให้ร้อนและสมุนไพรประคบหญิงหลังคลอด  เพื่อการฟื้นฟูสภาพหลังคลอด

900-77-13         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการนวด

900-77-14         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการประคบสมุนไพร

900-77-15         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการเข้ากระโจม

900-77-16         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการอบไอน้ำสมุนไพร

900-77-17         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการนั่งถ่าน

900-77-20         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการอยู่ไฟ

900-77-21         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการนาบอิฐ (ก้อนเส้า)

900-77-22         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการอาบสมุนไพร

900-77-30         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยการปฏิบัติตัวสำหรับหลังคลอด

900-77-48         การบริบาลหญิงหลังคลอดด้วยวิธีอื่น

900-77-49         การบริบาลหญิงหลังคลอด, ไม่ระบุวิธี
การบริบาลทารกด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย
การดูแลทารกตั้งแต่แรกคลอดจนถึงขวบปี  ให้มีสุขภาพทั้งร่างกายและจิตใจแข็งแรงสมบูรณ์  ด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย  เช่น  การแต่งตัว  การเขียนคิ้ว  การดึงจมูกให้โด่ง  การดัดแขนขาให้เหมาะสม  การใช้ยาสมุนไพร  เช่น  ยาขับลม  ยาทาท้อง  กวาดยา  เป็นต้น

900-77-60         การบริบาลทารกด้วยการแต่งตัว

900-77-61         การบริบาลทารกด้วยการเขียนคิ้ว

900-77-62         การบริบาลทารกด้วยการดึงจมูกให้โด่ง

900-77-63         การบริบาลทารกด้วยการดัดแขนขาให้เหมาะสม

900-77-64         การบริบาลทารกด้วยการใช้ยาสมุนไพร

900-77-65         การบริบาลทารกด้วยการแต่งตัว

900-77-68         การบริบาลทารกด้วยวิธีอื่น

900-77-69         การบริบาลทารก, ไม่ระบุวิธี

 

การบำบัดรักษาโรคและอาการด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

ไม่รวม :                      การบริบาลสตรีตั้งครรภ์  และสตรีที่อยู่ในระยะหลังคลอด
การบริบาลเด็กที่อายุไม่เกิน ๑ ปี
การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค

 

การบำบัดทั่วร่างกายด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

900-78-00         การอบไอน้ำสมุนไพร
การอบไอน้ำหรือความร้อนที่ได้จากการต้มสมุนไพร เพื่อการบำบัดรักษา การป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพ และการฟื้นฟูสภาพ

900-78-01         การรมด้วยยาสมุนไพร
การรมด้วยควันหรือไอร้อนจากการเผาสมุนไพร  เพื่อการบำบัดรักษา  การป้องกันโรค  การส่งเสริมสุขภาพ และการฟื้นฟูสภาพ

900-78-02         การเข้ากระโจม
การอบด้วยไอน้ำที่ได้จากการต้มสมุนไพร  โดยการใช้กระโจม  เพื่อการบำบัดรักษาอาการหรือโรค  และฟื้นฟูสภาพร่างกาย

900-78-03         การอาบสมุนไพร
การอาบน้ำด้วยน้ำยาที่ต้มจากสมุนไพร  เพื่อการบำบัดรักษาอาการหรือโรค  และฟื้นฟูสภาพร่างกาย

900-78-08         การบำบัดทั่วร่างกายวิธีอื่น

900-78-09         การบำบัดทั่วร่างกาย, ไม่ระบุวิธี

 
การนวดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย
วิธีการกด  การคลึง  การบีบ  การจับ  การดัด  การดึง  การเขยื้อน  ตามศาสตร์และศิลปะการนวดไทย  เพื่อการบำบัดรักษา การป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพ และการฟื้นฟูสภาพ

หมายเหตุ :                       ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น   ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้

900-78-10         การนวดด้วยยาหรือน้ำมันหอมระเหย
การนวดโดยการใช้ยาหรือน้ำมันหอมระเหยชโลมหรือทาบนร่างกาย  แล้วใช้เทคนิคการกด  การคลึง  การรีด  หรือการไล่เส้น  ซึ่งคุณสมบัติของสมุนไพรและน้ำมันหอมระเหยจะถูกดูดซึมเข้าทางผิวหนัง  และระเหยให้ได้กลิ่นทางจมูก  ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด  และทำให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานได้ดี

900-78-11         การนวดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทยแบบราชสำนัก

900-78-12         การนวดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทยแบบเชลยศักดิ์

900-78-18         การนวดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทยแบบอื่น

900-78-19         การนวดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย, ไม่ระบุรายละเอียด

 

การประคบด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย
หมายเหตุ :                      ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น  ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้

900-78-20         การประคบด้วยสมุนไพร
เป็นวิธีการรักษาที่ใช้ความร้อนจากลูกประคบ  ซึ่งมีตัวยาสมุนไพร  ทำให้ซึมผ่านผิวหนัง  ช่วยเกี่ยวกับกล้ามเนื้อและเส้นเอ็น

900-78-21         การประคบความร้อน
การใช้ความร้อนแห้ง  เช่น  การใช้กระเป๋าน้ำร้อน  อิฐเผาไฟ  หรือความร้อนเปียกประคบบริเวณที่มีการอักเสบ  แดง  ร้อน  บวม  ปวด

900-78-22         การประคบความเย็น
การใช้ความเย็นแห้งหรือความเย็นเปียกประคบบริเวณที่มีการอักเสบ

 

การใช้ยาบำบัดด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย
หมายเหตุ :                      ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น   ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้

900-78-30         การทาหรือชโลมด้วยยาหรือน้ำมันหอมระเหย
การลูบไล้ป้ายโดยใช้ฝ่ามือทาด้วยยา  หรือการทาด้วยน้ำมันหอมระเหยบริสุทธิ์  มีคุณสมบัติในการรักษาโรค  ทำให้สุขภาพดี  ผ่อนคลายความตึงเครียด  ช่วยให้เกิดอารมณ์และความรู้สึกที่ดีแก่ร่างกายและจิตใจ

900-78-31         การนัตถุ์ยา
เป็นวิธีการนำผงละเอียดที่ปรุงขึ้นจากใบยาสูบ  หรือวัตถุใดๆ สำหรับนัตถุ์โดยเป่าหรือสูดเข้าจมูก  เรียกกิริยาเช่นนั้นว่านัตถุ์ยา

900-78-32         การทำให้อาเจียนด้วยยาสมุนไพร
การทำให้อาเจียนด้วยการใช้ยาสมุนไพรที่มีฤทธิ์กระตุ้นทำให้อาเจียนเอาอาหารหรือสารพิษออกมาจากกระเพาะอาหาร  การทำให้อาเจียนควรใช้กับผู้ป่วยที่ได้รับประทานอาหารหรือสารพิษเข้าไปใหม่ๆ  หรือสารพิษนั้นมีการดูดซึมช้า  ในรายที่ได้รับสารพิษมานานควรใช้สมุนไพรแก้พิษ

900-78-33         การสุมยาสมุนไพร
การนำตัวยาที่ได้ปรุงเป็นยาตำรับแล้วมาใส่รวมกันในหม้อดิน  ปิดฝาหม้อให้มิดชิด  นำไปสุมไฟที่ร้อนจัด (สุมไฟด้วยฟืน)  จนยากลายเป็นถ่านสีดำ

900-78-38         การใช้ยาบำบัดวิธีอื่น

900-78-39         การใช้ยาบำบัด, ไม่ระบุวิธี

 

การทำให้ถ่ายด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

455-78-00         การควักอุจจาระ
วิธีการหนึ่งที่ทำให้ถ่ายโดยใช้นิ้วมือล้วงเอาอุจจาระออกมาในกรณีที่ถ่ายลำบาก

455-78-01         การเหน็บยา
การเสียบ  สอด  ไว้ในที่บังคับ  กิริยาที่เอาสิ่งใดสิ่งหนึ่ง  มีสบู่เป็นต้น  สอดเข้าไปในช่องทวารหนัก  เพื่อให้อุจจาระออก

455-78-02         การสวนอุจจาระ
การใส่ของเหลว  ซึ่งอาจเป็นน้ำ  น้ำยา  เข้าไปในลำไส้ใหญ่ทางทวารหนัก  จุดประสงค์ส่วนใหญ่เพื่อขับถ่ายอุจจาระหรือล้างลำไส้ใหญ่ให้สะอาด  หรือเก็บไว้ชั่วคราวแล้วถ่ายออก  หรือเพื่อให้ซึมเข้าสู่ร่างกายทางลำไส้ใหญ่ส่วนล่าง  บางครั้งมีจุดประสงค์เพื่อลดไข้  หรือลดการบวมของสมอง  หรือสวนเพื่อให้น้ำแก่ผู้ป่วยในรายที่ขาดน้ำมากๆ

455-78-08         การทำให้ถ่ายด้วยวิธีอื่น

455-78-09         การทำให้ถ่าย, ไม่ระบุวิธี

 

หัตถการอื่นด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย
หมายเหตุ :                      ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น   ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้

900-78-80         การปฐมพยาบาลกระดูกหัก
การใส่เฝือกชั่วคราวหรือดามไว้  ซึ่งเป็นการใช้วัสดุที่หาได้ง่าย  เช่น  แผ่นไม้  ไม้ไผ่  กระดาษแข็ง  กระดาษหนังสือพิมพ์  ก่อนเข้าเฝือกควรใช้ผ้าสะอาดพันส่วนที่หักให้หนาพอสมควร  การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจะต้องทำด้วยความระมัดระวัง  และให้เคลื่อนไหวน้อยที่สุด  แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาล

900-78-88         หัตถการอื่น, ระบุวิธี

900-78-89         หัตถการอื่น, ไม่ระบุวิธี

 
การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยวิธีการแพทย์แผนไทย

การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง  เพื่อป้องกันการเจ็บป่วย 

หมายเหตุ :     ในกรณีที่มิได้ทำหัตถการต่อทั้งร่างกายของผู้ป่วย  เลือกเปลี่ยนเลขรหัสสามหลักแรกจากเลข 900  เป็นเลขรหัสที่แสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น   ตามที่ระบุในบัญชีรหัสอวัยวะท้ายส่วนที่สี่นี้

900-79-00         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยการนวดตัวเพื่อสุขภาพ 

900-79-01         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยการอบไอน้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ 

900-79-02         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยการบริหารร่างกายด้วยท่าฤๅษีดัดตน 

900-79-03         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยการนั่งสมาธิ 

900-79-04         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยการรับประทานอาหารสุขภาพ

900-79-98         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคด้วยวิธีอื่น

900-79-99         การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค, ไม่ระบุวิธี
           

 บัญชีเลขรหัสสามหลักแรกของรหัสหัตถการ  ซึ่งแสดงตำแหน่งอวัยวะซึ่งแพทย์ได้ทำหัตถการนั้น


100                             ศีรษะ
154                             ใบหน้า
159                             กระดูกขากรรไกรบน
160                             กระดูกขากรรไกรล่าง
162                             ข้อต่อขากรรไกร
163                             หนังตา
178                             ใบหู
179                             รูหู
185                             จมูก
200                             ลำคอ
225                             ริมฝีปาก
233                             ปาก
235                             ลิ้น
236                             เหงือก
244                             คอหอย
300                             หน้าอก
302                             เต้านม
305                             หัวนม
306                             รักแร้
386                             กระดูกซี่โครง
400                             หน้าท้อง
402                             สะดือ
411                             ขาหนีบ
455                             ทวารหนัก
483                             ท่อปัสสาวะ
511                             อวัยวะสืบพันธุ์ชาย
527                             อวัยวะสืบพันธุ์หญิง
558                             กระดูกสันหลัง
590                             หลัง
721                             ไหล่, บ่า
722                             ต้นแขน (ระหว่างหัวไหล่กับข้อศอก)
723                             ข้อศอก
724                             แขน (ระหว่างข้อศอกกับข้อมือ)
725                             ข้อมือ
726                             มือ (ไม่รวมนิ้วมือ)
727                             นิ้วหัวแม่มือ
728                             นิ้วมือ (ยกเว้นนิ้วหัวแม่มือ)
871                             สะโพก, เอว
872                             ต้นขา (ระหว่างสะโพกกับหัวเข่า)
873                             หัวเข่า
874                             ขา, น่อง (ระหว่างหัวเข่ากับข้อเท้า)
875                             ข้อเท้า
876                             เท้า (ไม่รวมนิ้วเท้า)
877                             นิ้วหัวแม่เท้า
878                             นิ้วเท้า (ยกเว้นนิ้วหัวแม่เท้า)
900                             ทั่วร่างกาย
999                             ไม่ระบุตำแหน่ง